Projetu Klínika Asesu ba Justisa

Outubru 2017 – Dezembru 2019
Kontaktu; Izalde Pinto, Jestor Programa iha jalde.belun@gmail.com ka +670 77312184

Klínika Asesu ba Justisa (KAJ) nudár programa ida ne’ebé harii iha mahon Defensória Publika Timor-Leste atu hadi’ak no hametin sistema justisa. Programa ne’e implementa iha area Judisiál Baukau ho Covalima liu husi parseria servisu entre Belun ho Defensória Públika, no hetan apoiu fundu husi Programa Dezenvolvimentu Nasaun Unidus (UNDP) no fundus ki’ik husi Unidade Apoiu Sosiedade Sivíl iha Primeiru Ministru nia Ofísiu iha Palasiu Governu Timor-Leste. Objetivu programa sensibiliza informasaun públiku kona-ba Asesu ba Justisa no hametin koñesimentu komunidade kona-ba pakote lei ba rai, no mós alternativu seluk ne’ebé komunidade iha atu rezolve sira nia disputa ka problema rasik. Alende ne’e fasilita treinamentu kona-ba prosesu Mediasaun no Rezolusaun disputa ba autoridade lokál no reprezentante komunidade husi nivel postu Administrativu, no fasilita mediasaun ba disputante sira iha Postu Administrativu ne’ebé sai tarjetu no mós fleksibilidade atu inkorpora ho postu administrativu seluk ne’ebé presiza intervensaun urjente husi mahon Judisiál Munisipiu rua refere. Projetu KAJ ne’e hamosu bazeia ba esperiénsia servisu pasadu iha area rezolusaun disputa rai no mediasaun, ne’e mós kesi iha pillar prevensaun konflitu no dezenvolvimentu kapasidade komunidade ne’ebé hamosu iha planu estratéjia Belun.

Atu atinje objetivu hirak ne’e, Belun ho papél implementa servisu hanesan:

  • Rejistu kazu; halo atendimentu ba komunidade ne’ebé mai hato’o keixa no rejistu sira nia kazu iha sistema baze de dadus disputa;
  • Divulgasaun informasaun públiku kona-ba alternative rezolusaun ba disputa no asesu ba Justisa ba komunidade iha area rural;
  • Mediasaun ba Disputa Rai; fasilita mediasaun ba komunidade sira nia kazu ne’ebé rejistu ona ho autorizasaun husi Defensoria publika;
  • Kazu Referral; ba kazu ne’ebé la hetan solusaun iha mediasaun to’o dala tolu ekipa sei refere ba defensór públiku atu halo prosesu ba tribunal;
  • Kria no dezenvolve instrumentu M&E Klínika Asesu ba Justisa ba Alternativu Rezolusaun Disputa/halo mediasaun konsulta ho Ofisiál Defensoria Públiku (ODP) no UNDP; atu sukat impaktu no rezultadu husi atividade ne’ebé implementa ona iha area tarjetu sira;
  • Fasilita treinamentu Alternativu Rezolusaun ba autoridade lokál ho membru konsellu suku iha nivel Postu Administrativu tarjetu;
  • Divulga Informasaun sensivel ba Jéneru ho partisipasaun ativu grupu vulneravel sira ba atividade;
  • Oferese treinamentu kona-ba integrasaun Jéneru no inkluzaun sosiál ba grupu feto juventude sira iha munisipiu kobertura programa Klínika Asesu ba Justisa nian.
  • Implementasaun servisu paralegal hodi tulun no ajuda komunidade sira atu koleta no foti dadus kona ba problema ne’ebé akontese iha komunidade nia leet.

Dadus Mediasaun no Treinamentu

Dadus mediasaun                      Dadus treinamentu